Als rechter in opleiding heb ik onlangs twee dagen mee mogen lopen bij het gerechtsdeurwaarderskantoor van Boeder incasso in Haarlem. Er was een mooi programma voor mij bedacht, waarbij ik vele, maar zeker nog lang niet alle, kanten van het werk van de gerechtsdeurwaarder en zijn/haar collega’s mee heb kunnen krijgen.
Gevarieerd rondje Amsterdam
Op de eerste dag ben ik mee op pad gegaan bij het uitbrengen van exploten (dagvaardingen, loon- en bankbeslagen, beslagen op roerende zaken). Het werd een gevarieerd rondje Amsterdam, van de Prinsengracht tot aan de Bijlmer, waarbij de ontheffing van het verbod om over de tramrails te rijden een noodzakelijk privilege blijkt te zijn, met name in het verkeersgedrang in het centrum. Mij valt op dat mijn stagebegeleider niet alleen een heel handige chauffeur is, maar vooral een heel toegankelijke deurwaarder: de mensen die opendoen blijven allemaal rustig en luisteren goed naar hem, ook al kun je zien dat het gewicht van de betekening wel de nodige indruk op hen maakt. De deurwaarder neemt voldoende tijd om mensen bij te laten komen van de schrik (als die er is) en hun verhaal kort te laten doen (als ze daar behoefte aan hebben). Ook legt hij goed uit welke stappen ze kunnen/moeten zetten. Dit alles maakt dat veel mensen zich nog een bedankje laten ontvallen en sommigen ons zelfs de hand schudden als we weer verder gaan. Om heel eerlijk te zijn had ik veel meer boze reacties verwacht en het is dus heel goed om te zien dat er ook aan de deur (en dus niet alleen in de rechtszaal) een volwassen gesprek kan worden gevoerd. Dat dit vruchten afwerpt, blijkt de dag daarna als een van de (zichtbaar geschrokken) schuldenaren de openstaande vordering alsnog overmaakt.
Oscar bespreekt de uitvoering van een vonnis met de rechter in opleiding.
Snel schakelen, met de juiste aandacht
Op de tweede dag ben ik in de ochtend met een andere gerechtsdeurwaarder meegegaan naar de kantonrechter waar in behoorlijk hoog tempo drie huurzaken werden behandeld. Ik zie hoe er snel wordt meegedacht bij het zoeken naar een voor de schuldeiser redelijke oplossing die ook haalbaar is voor de schuldenaar en hoe er op onvoorziene nieuwe omstandigheden wordt ingespeeld. Het vraagt om snel schakelen, met de juiste aandacht voor de persoonlijke omstandigheden van de betrokkenen, een evenwicht dat soms best delicaat is. Daarnaast geeft de gerechtsdeurwaarder de klant ook nog de nodige adviezen om toekomstige geschillen te voorkomen. Daarna heb ik nog een ontruiming van een gezinswoning kunnen bijwonen, een ingrijpende (en zorgvuldige) operatie waarbij veel partijen betrokken zijn. Gelukkig had het betreffende gezin de woning al een tijdje verlaten. De achtergelaten kinderfietsjes stonden als stille getuigen in de tuin. Hopelijk spelen er binnenkort weer andere kinderen in die tuin.
De nodige zorgvuldigheid
Tot slot heb ik in de middag nog een blik op het administratieve proces mogen werpen: het aanmaken van dagvaardingen en exploten voor het betekenen van vonnissen, een gedeeltelijk geautomatiseerd (priegel)werk dat de nodige zorgvuldigheid vraagt. Ik zie hoe belangrijk het is dat het dictum van het vonnis helder is en geen vragen meer oproept. En tussendoor lukt het de betreffende medewerkers nog om per WhatsApp en telefoon bereikbaar te zijn voor vragen van schuldenaren. Want ja, hoe mooi is het als je in plaats van een dure betekening in Amsterdam, met behulp van een paar WhatsApp-berichten kunt voorkomen dat het geschil op de spits wordt gedreven?
Kortom, ik heb twee hele interessante dagen meegemaakt, die ik elke rechter in opleiding zeker kan aanraden.